Μουριά Τρικάλων-Mouria Trikala

ΘΕΣΗ
Βρίσκεται νοτιοδυτικά από τα Τρίκαλα και σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων.
Δύο ώρες βάδιζε κανείς παλιότερα ή με τα ζώα για να πάει στα Τρίκαλα.Σήμερα 15 λεπτά με την αστική συγκοινωνία είναι αρκετά.Μικρό σχετικά χωριό ,αλλά όμορφο με ίσιους δρόμους και σχέδιο πόλεως.Έχει γύρω-γύρω σα στεφάνι περιφέρεια και στη μέση του σχεδόν τον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών,δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο και τη μεγάλη πλατεία με το Ηρώον και δίπλα το κοινοτικό γραφείο.Συνορεύει βορειοβορειοδυτικά με την Πηγή και τη Λυγαριά,νοτιοδυτικά και νότια με τους Γόμφους και τη Λαζαρίνα και βορειοανατολικά με τα Μ. Καλύβια και το Δροσερό.Ήταν και είναι η Μουριά δροσερό χωριό με πολλά νερά πηγαία και τεχνικά, ιδιαίτερα τις δύο βρύσες με τα αυλάκια τους που σχηματίζουν το ποταμάκι "Μπαρούκα" στα ανατολικά του χωριού.Ανήκει στην Επαρχία Τρικάλων του Νομού Τρικάλων.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Από 28-12-1955,όπως φαίνεται στα αρχεία και πρακτικά της Κοινότητας,ονομάζεται "Μουριά".Αυτό έγινε ύστερα από εντολή του Υπουργείου Εσωτερικών με την σύσταση ,η νέα ονομασία του χωριού με απόφαση του κοινοτικού Συμβουλίου να είναι δισύλλαβη και να έχει σχέση με την παραγωγή του χωριού.
Προτάθηκαν τότε δύο ονόματα:Μουριά,από τις πολλές μουριές(σκαμνιές) και Λεύκα από τις πολλές λεύκες πού υπάρχουν στο χωριό.
Η προηγούμενη ονομασία "Μικρή Πουλιάνα" φέρεται στα κοινοτικά ληξιαρχικά βιβλία από το 1932.Ίσως τότε χωρίστηκε σαν Κοινότητα από την Μεγάλη Πουλιάνα(την σημερινή Πηγή).Η ονομασία Πουλιάνα φαίνεται να έχει σχέση με το σλάβικο Πολιάνα και δεν αποκλείεται το χωριό να υπήρχε-σε συνοικισμούς έστω-από την Σερβοκροατία στην περιοχή μας(επί Στεφάνου Δουσάν και Συμεών Ούρεση,περί τον 14ο αιώνα).Μάλλον έχει σχέση με τα πουλιά που υπήρχαν στο δάσος "Λόγγος",που εκτείνονταν από το Μπελέτσι(Παλαιομανάστηρο) μέχρι την Ομεραγάτικη βρύση,όπου το μεγάλο δέντρο με τις πενήντα περίπου πεληκανοφωλιές.Ακριβώς πάλι και πιό πειστική είναι η ονομασία από το Πολιάνα=ξέφωτο(μέσα στο δάσος) όπου φαίνονται τα πουλιά,όταν πετούν όλα μαζί.Άρα και πριν την Τουρκοκρατία υπήρχε ή ξεκίνησε μάλλον το χωριό μας έστω με μικρούς εδώ και εκεί συνοικισμούς.
Ανέκαθεν βέβαια υπάγονταν στον Δήμο Πιαλίων και από το 1928 που γίνονται οι κοινότητες ανήκει στην κοινότητα Μεγάλης Πουλιάνας(Πηγής) μέχρι το 1932.

ΙΣΤΟΡΙΑ
Τα αρχεία της Κοινότητας και η ονομασία δεν μας μιλούν ξεκάθαρα για το ξεκίνημα και την διαμόρφωση(συγκέντρωση) του χωριού που η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Από την αρχή όμως της Τουρκοκρατούμενης εποχής έχουμε ενδεικτικά ιστορικά στοιχεία για την ύπαρξη-διαμόρφωση και ιστορία του χωριού μας.Η μεραγάτικη (Ομέρ-Αγάδικη) βρύση κοντά στην οποία έμεινε ο Ομέρ-Αγάς Τούρκος αφέντης της περιοχής και υπήρχε και τούρκικος στρατώνας.Στο προσκεφάλι της βρύσης υπήρχε και το μεγάλο δέντρο με τις 50 περίπου πεληκανοφωλιές.Κάτω από το μεγάλο αυτό δέντρο με τον απλωτό ίσκιο και τη μεγάλη κουφάλα του έβρισκαν παλαιότερα καταφύγιο και ανάπαυση οι περαστικοί από τα χωριά Γελάνθη και Μαυρομμάτι με τα γαιδουράκια τους με σταφύλια για τα Τρίκαλα και την επιστροφή.Η ανάπαυση-ξεκούρασ συμπληρώνονταν με το δροσερό νερό της βρύσης.Ποτίζονταν σχεδόν το μισό Β.Δ χωριό μέχρι και μετά το 1950,ενώ το δέντρο ε΄χε σαπίσει και είχε κοπεί νωρίτερα.Σήμερα βέβαια ούτε ίχνος από τα δύο αυτά υπέροχα και υπεραιωνόβια στολίδια του χωριού.Περνάει πλέον επάνω τους ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος.Ευτυχώς έπεσε πολύ αμμοχάλικο και τα νερά της βρύσης βγαίνουν παρακάτω και σχηματίζουν το μικρό ποταμάκι της Μπαρούκας που στην περιφέρεια έξω από το χωριό περνάει απ'το γεφύρι του Γαλάνη.Ικανού ανθρώπου με ξεχωριστή φήμη για τα έργα του.
Σε όλο το διάστημα της Τουρκοκρατίας υπήρχε λοιπόν το χωριό σε συνοικισμούς από τους οποίους συγκέντρωσαν οι Τούρκοι τους κατοίκους για να τους ελέγχουν καλύτερα.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Άλλο στοιχείο για την μακραίωνη ύπαρξη του χωριού είναι οι εκκλησιαστικές πληροφορίες από το 1600 και δώθε.
Ι.Η θύμηση στο τέμπλο του Ι. Ναού των Ταξιαρχών που λέγει "ότι αυτό προήλθε από τον παλαιότερο Ναό της Αγ. Παρασκευής και έγινε από τους ιερείς ,κατοίκους της Μικρής Πουλιάνας και τιμιωτάτους άρχοντας"
ΙΙ.Ένα Ευαγγέλιο του 1697 και μηνιαίο του Οκτωβρίου της ίδιας εποχής 1760.
Τα βημόθυρα και όλο το τέμπλο με το σκάλισμά του,μερικές εικόνες και όλη η τεχνοτροπία τους μαρτυρούν την ίδρυση της Αγίας Παρασκευής στις αρχές του 17ου αιώνα ή αμέσως μετά το 1600 μ.Χ.Περί το 1600,λοιπόν,γνωρίζουμε από την ιστορία ότι η Εθνάρχουσα Χριστιανική Εκκλησία(ευρισκόμενη κάτω από τον Τούρκικο ζυγό) με τις προσπάθειες του δραστήριου Οικουμενικού Πατριάρχη Κων/πόλεως Ιερεμίου του Β' και του διαδόχου του Κυρίλλου Λουκάρεως ξεκίνησε μεγάλη πνευματική και χριστιανική Αναγέννηση στους υπόδουλους στους Τούρκους χριστιανούς λαούς με ίδρυση και ανακαινήσεις Ι. Ναών και Μοναστηριών-καθώς και κοντά σε αυτά "Κρυφά Σχολειά".Το 1953 μεγάλη Συνοδος του Πατριαρχείου με εισήγηση του Πατριάρχη ή του Μελετίου Πηγά παίρνει πρώτη φορά αποφάσεις για το θέμα της"Παιδείας του Γένους" .Κάθε επίσκοπος φροντίζει για την ίδρυση Ναών και Σχολείων στην περιφέριά του.Μέχρι και μετά το 1613
υπάρχει έδρα εκκλησιαστικής Σχολής στα Τρίκαλα.Φαίνεται,λοιπόν, ότι η μεγάλη χριστιανική αναγέννηση που ξεκίνησε με τον μεγάλο Πατριάρχη Ιερεμία τον Β'(που σαν Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης ξεκίνησε από τον Άγιο Στέφανο Τρικάλων) και την Σύνοδο του Πατριαρχείου 1593 είχε αποτελέσματα και στα Τρίκαλα με τη Σχολή της και τα χωριά με το δικό μας την Μ. Πουλιάνα- Μουριά έστω με την μορφή των συνοικισμών με δύο καταρχάς χριστιανικά θρησκευτικά κέντρα την Αγία Παρασκευή και την Αγία Ανάληψη και πολύ αργότερα τον Αη-Γιάννη.

ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ
Η Αγία Ανάληψη

Δύο-τρείς συνοικισμοί ο ένας κοντά στον άλλο βρίσκονται από την παλιά εκείνη εποχή Ν.Α. του σημερινού χωριού-όπου η Αγία Ανάληψη στα σύνορα Μουριάς-Λαζαρίνας που τα χωρίζει το ποτάμι και σώζονται μεγάλες πέτρες μέχρι σήμερα.
Από το μέρος τησ Λαζαρίνας υπήρχε μέχρι πριν λίγα χρόνια το πυκνό δάσος του Ζωγράφου.Βορειότερα από την Ανάληψη-όπου η τοποθεσία "αγριογκορτσιές" υπήρχε άλλος
συνοικισμός όπως και ανατολικότερα.
ΣΕ αυτό το μέρος σύμφωνα με διάφορα ευρήματα υπήρχε κάποτε τοποθετημένο χωριό.Το ποιο όμως είναι άγνωστο.Μάλλον υπήρχε κάποιος συνοικισμός της Μικρής Πουλιάνας που λεγόταν "ψανά"και σημαίνει άγονο μέρος.Σε αυτή την τοποθεσία βρέθηκαν παλιά νομίσματα σχήματος χελώνας κ.λ.π. πήλινα αγγεία και άλλα.Τα νομίσματα αυτά από τη μια πλευρά είχαν μια χελώνα και από την άλλη Σταυρό και λένε πως ήταν ανεκτίμητης αξίας.Δυο-τρείς και εδώ συνοικοισμοί με χριστιανικό κέντρο τον Ι. Ναό της Αναλήψεως του Σωτήρος.Από εδώ περνούσε κατά την Τουρκοκρατία ο άλλος δρόμος που έρχονταν από Τρίκαλα-Δροσερό και περνούσε την Καμάρα στο ποταμάκι της "μπαρούκας" ανατολικά πιό κάτω από τον "Μύλο του Ν. Τριάντου" Β.Δ. του Αηγιάννη του Προδρόμου και με πέτρες μεγάλες στη βαλτώδη περιοχή "τριανταφυλλιές" οδηγούσε στη Λαζαρίνα-Γελάνθη-Φανάρι.
Ο άλλος δρόμος περνούσε από την μεραγιάτικη(Ομέρ-Αγάδικη) βρύση Β.Δ. του χωριού και την "Ντύρα-Γιαννούλα" πόρος-πέρασμα στο ποταμάκι μεταξύ Μουριάς-Γόμφων(Ραψίστα)
προς Μουζάκι-Μαυρομάτι).

ΠΩΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΓΙΝΑΝ ΟΙ ΜΑΧΑΛΑΔΕΣ

Κατά την ύστερη εποχή της Τουρκοκρατίας ή λίγο πριν την επανάσταση του 1821(πάντως μετά τον Διονύσιο τον Σκυλόσοφο,1600 και πριν τον Σεραφείμ Φαναρίου 1800) οι Τούρκοι συγκέντρωσαν τους συνοικοισμούς, Αγία Ανάληψη, Ψανά, "Αγριογκορτσιές" στο σημερινό χωριό Β.Δ.της Αγίας Παρασκευής για να τους ελέγχουν καλύτερα.Δεν αποκλείεται όμως και η περίπτωση κάποιας επιδημίας-κατά παλιές πληροφορίες που τους ανάγκασαν να μετακινηθούν δεξιά και αριστερά του χειμάρου που διέσχιζε το χωριό και προξενούσε μεγάλες ζημιές με τα νερά του.
Όμως δεν αποκλείεται και αναφερομένη εκδίωξή τους από τους τσιφλικάδες της περιοχής Ζάππα και Ντομινίκας-Ζωγράφου.Τότε λέγεται ότι ήρθαν από τη Λαζαρίνα οι οικογένειες Αχιλ. Κανίστρα,Χήρα,Μαγκούτη,Μπακατσή και σχημάτισαν τον Μαχαλά Β. της Αγίας Παρασκευής σε πρόχειρα κατασκευασμένα σπίτια "σύρτες"=σαρτάρες=μεγάλη οντάδες ο ένας δίπλα στον άλλο-όπως ήταν σχεδόν μέχρι (50)πενήντα ετών τα Παπαδέικα ανάμεσα στα σημερινά σπίτια Κ.Παππά και Δ.Γκαγκάτσιου που ήταν παιδιά κι ανήψια Αθανασίου και Νικολό Παππά και εγγόνια του Παπα-Δημήτρη Γκαγκάτσιου.

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΔΥΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΙ ΜΑΧΑΛΑΔΕΣ
(Ο Τούρκικος κι ο Χριστιανικός)
Ο πρώτος στη Β.Δ. είσοδο του χωριού γύρω από την Ομέρ-αγάτικη βρύση όπου υπήρχε και στρατώνας των Τούρκων μέχρι ανατολικότερα όπου υπήρχε το παλαιό Σχολείο που ήταν στην αρχή "Το κονάκι" του Τούρκου Αφέντη.Ο δεύτερος-χριστιανικός συνοικισμός ανατολικά της παλαιάς και νέας Εκκλησίας των Ταξιαρχών,όπου οι βρύσες (οικία Γιώτα Τόλια-Χριστάκου κ.λ.π.).Η βρύση αυτή λεγόταν "Κατρουλιάρα" γιατί δήθεν στον τούρκικο συνοικισμό (κατ)ουρούσαν οι Τούρκοι και έβγαινε στη βρύση αυτή εδώ που έπιναν οι χριστιανοί.Κατά την επανάσταση του 1821 συγκεντρώνεται το χωριό και ανεγείρεται περί τα μέσα του 19ου αιώνα ο Ιερός Ναός των Τιμίων Ταξιαρχών.Είναι η εποχή του Κριμαικού πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας,γίνεται η μάχη της Πόρτας, 1850 με τον Χατζηπέτρο από το Βετερνίκο-Νεραιδοχώρι, φυσάει αέρας ελευθερίας και κτίζονται στα Τρίκαλα οι μεγαλοπρεπείς Ναοί Παναγίας Φανερωμένης,Παναγίας Επισκέψεως και Αγίας Παρασκευής.
Γύρω από τον Ναό των Ταξιαρχών και στα μέσα του περασμένου αιώνα,το χωριό συγκεντρώνεται στη σημερινή του θέση.Αυτό το παλαιό χωριό ήταν χτισμένο ένθεν και ένθεν του μικρού χειμάρρου που διέρχεται μέσα από αυτό και του οποίου τα νερά αυξάνονταν από τις μικρές φυσικές βρύσες που υπήρχαν κοντά στα οικόπεδα Γιώτα, Τόλια, Αχ. Μπελετσιώτη, Στεφ. Χριστάκου,Βασ. Γκούμα.Αυτά τα νερά μαζί με τα νερά της ομεραγάτικης βρύσης με το Βορεινό αυλάκι σχηματίζουν μέχρι σήμερα το μικρό ποταμάκι "Μπαρούκα".Στα ανατολικά του χωριού και έξω από αυτό το ποταμάκιτης Μπαρούκας περνάει από το γεφύρι του Γαλάνη και οδηγείται μέσα από τα χωράφια-κι αφού συναντηθεί με το άλλο που έρχεται από τον Τζιμουρά-λειβαδάκια και ξηπατώματα-στον μύλο του Τριάντου.
Για πολλά χρόνια οι μύλοι του Τριάντου εξυπηρετούσαν το άλεσμα του καλαμποκιύ και του λίγου σιταριού παλότερα του χωριού μας και αρκετά από τα γύρω χωριά που κατέφθαναν με τα φορτώματα στα γαιδουράκια τους και συνήθως διανυκτέρευαν στον Μύλο, με δύσκολες αλλά δισκεδαστικές σκηνές και περιστατικά.Το ποτάμι όμως συνεχίζει την πορεία του και περνώντας από την Καμάρα φτάνει στα σύνορα Μουριάς-Δροσερού και Μεγ. Καλυβίων όπου έγινε φράγμα πριν πολλά χρόνια και ποτίζονταν τα χωράφια Δροσερού και Μεγ. Καλυβίων,ήταν δε και πέρασμα ιδιωτικού δρόμου ανάμεσα στα χωριά από τον Αηγιάννη προς τον Σιδηρ. Σταθμό Δροσερού(Στεφανοσαίοι).Συνεχίζοντας η Μπαρούκα το δρόμο της λέγεται πλέον "Μπολιαντάς" γιατί έρχεται από την Πουλιάνα.Ξαναγυρίζουμε όμως στην αρχή του, στον χείμαρρο που προκαλούσε πολλά προβλήματα στο χωριό-σπίτια-οικόπεδα-καλλιέργειες-περάσματα δρόμων κ.λ.π. Σήμερα καλύφθηκε και όλα διευθετήθηκαν.Άλλο σημείο δυσκολοδιάβατο μέσα στο χωριό ήταν το Γκαλντερίμι στα Ν.Α. ,όπου υπήρχε απλωτό ρυάκι και περνούσε κανείς πάνω σε πολλές πέτρες.Σήμερα έγινε γεφύρι και στρώθηκε ανοικτός και ευκολοδιάβατος δρόμος.Το σημερινό χωριό έχει καλό πολεοδομικό σχέδιο με ασφαλτοστρωμένους δρόμους,ωραία σπίτια με μεγάλες και καταπράσινες αυλές.

ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ
α.Ο αυλαγάς:Στην περιφέρεια Ν.Α του χωριού που στα παλαιότερα χρόνια συγκεντρώνονταν η αγέλη των ζώων κάθε πρωί.Λέγεται έτσι γιατί εκεί που συγκεντρώνονταν η αγέλη έφερναν οι χωριανοί τον Άγιο Βησσαρίωνα ή την
Παναγία Γκούρα και κάνανε αγιασμό και ευλογούνταν η αγέλη των ζώων.
β.Ο Λόγγος:Δυτικά του χωριού υπήρχε μικρό δάσος που καταστράφηκε από τους χωρικούς για τις βιοτικές τους ανάγκες αλλά άφησε το όνομά του "Λόγγος".Η καταστροφή του ξεκίνησε από την εταιρία κατασκευής Σιδηροδρόμων Βόλου-Καλαμπάκας που έγινε το 1882.Αραιό υπήρχε μέχρι το 1930 περίπου.Το δάσος αυτό ξεκινούσε από το Παλαιομονάστηρο και τον Αη-Γιώργη Λυγαριάς.Σήμερα είναι βοσκήσιμη έκταση και σώζεται μόνο ένα μεγάλο δέντρο στη θέση "Σταυρός" γιατί στο δέντρο(στον κορμό του) υπάρχει χαραγμένος ένας σταυρός.Κατά την παράδοση το δέντρο αυτό θεωρήθηκε ιερό και δεν κόπηκε.Εκείνα τα χρόνια τα παλαιά-σύμφωνα με την παράδοση-όταν παρουσιαζόταν καμιά
αρρώστεια στο χωριό, ο παππάς έφερνε Λείψανα αγίων και διάβαζε αγιασμούς και παρακλήσεις στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα του χωριού.Αν εκεί κοντά υπήρχαν και δέντρα,σε ένα από αυτά χάρασαν πάνω του ένα Σταυρό για να φοβηθεί η αρρώστεια και να μη περάσει μέσα στο χωριό.Σημείο νίκης για τους πιστούς ο αιματωμένος Σταυρός του Κυρίου μας.Στις ρίζες του κορμού αυτού του δέντρου υπήρχε μια κολώναπέτρινη, είδος ιερής Τράπεζας, ύψους ενός μέτρου περίπου.Σήμερα δεν υπάρχει,φαίνεται κάποιος την κατέστρεψε μη γνωρίζοντας την ιερή ιστορική της αξία.Υπήρχε και ένα άλλο που κάηκε προ ετών από κεραυνό.Στην περιφέρεια Βόρεια του χωριού-τοποθεσία "Πουργιά",που δεν γνωρίζουμε τι σημαίνει-υπάρχουν μερικά επίσης δέντρα υπολλείματα πιθανώς του δάσους που μάλλον έφθανε μέχρι το Δροσερό στα Β.Α του οποίου σώζεται ένα μικρό δάσος γύρω από τον Ι. Ναό της Παναγίας.
γ.Ο Αη Γιάννης ο Πρόδρομος(Γ'αγιονέρι) Μουριάς.
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1986 γράφανε στις τοπικές εφημερίδες-με την ευκαιρία του πανηγυριού-(29 αυγούστου,Ιωάννη του Προδρόμου):"Τ'αηνέρια ή κάτω στα αηνέρια-όπως συνήθως λέγαμε παλαιότερα-είναι η τοποθεσία,της Κοινότητας Μουριάς(Μικρής Πουλιάνας), ανατολικά του χωριού,όπου υπάρχει το ξωκκλήσι του Αη-Γιάννη στο οπίο γίνεται κάθε χρόνο και με πολλή ευλάβεια το πανηγύρι με συμμετοχ΄ή πλήθους πιστών από τα χωριά Μουριά, Δροσερό και Πηγή και των Ιερέων της περιοχ΄ής.Η εξέλιξη αυτή του πανηγυριού είναι πραγματικά θαυμαστή και σε τούτο συνετέλεσαν δύο κυρίως λόγοι:
1.Οι θαυματουργές ιδιότητες του νερού(τ'αγιονέρι) στη ρίζα μιας παμπάλαιας μεγάλης λεύκας,όπου τώρα έχει δημιουργηθεί ένα κομψό και καθαρό πηγάδι.Σ'αυτό το αγιονέρι μας έτρεχαν οι γιαγιάδες μας και οι μητέρες μας όταν πονούσαν τ'αυτιά μας.Δίπλα υπήρχε η αγριογκορτσιά στην οπία οι προστρέχοντες κρεμούσαν τα φτωχικά αφιερώματά τους-συνήθως μπαλώματα από τα ενδύματά τους-κόπηκε γιατί έγινε ο Ναός.
2.Η ιστορία του τόπου συνδέεται με τον πόνο των κατοίκων του χωριού κατά τις δύσκολες ώρες της Γερμανικής κατοχής.Το ότι δηλαδή,εκεί κρύβονταν οι χωριανοί για να αποφύγουν τις συνέπειες,το κάψιμο και τις λεηλασίες.Ευγνώμονες λοιπόν οι κάτοικοι του χωριού ευπρέπισαν το πηγάδι με τ'αγιονέρι και ανήγειραν από ετών εικονισματάκι και αργότερα το 1972 τον σημερινό Ναό.Κατά την προφορική παράδοση(και επιβεβαίωσή της από ευρήματα ερειπίων),κατά το σκάψιμο για τον νέο Ναό,υπήρχε εκεί πριν 200 ίσως χρόνια ,άλλος παλιός ναός και πιθανώς μικρός συνοικισμός.
Ο σημερινός Ναός,προς τιμή του ενδόξου προφήτου προδρόμου και βαπτιστού Ιωάννου,πανηγυρίζει κατά την αποκεφάλισή του στις 29 Αυγούστου και συγκεντρώνεται όλο το χωριό και πολλοί ακόμα από τα γύρω χωριά.
Ένας ακόμα λόγος που κρύβονταν εκεί ήταν διότο ο δρόμος που φθάνει στ'αηνέρια του Αη-Γιάννη σταματάει 100 μέτρα πιό κάτω στο ποταμάκι της "Μπαρούκας" που έρχεται από το χωριό και περνάει τον Μύλο του Τριάντου,την Καμάρα, το φράγμα και συνεχίζει προς τα Μ. Καλύβια με το όνομα "Πολιαντάς".O δρόμος αυτός όμως δεν έχει άλλη διέξοδο και γιαυτό δεν υπήρχε περίπτωση να περάσουν από εκεί οι εχθροί και δεν υπήρχε ίσως καθόλου στους χάρτες.Έτσι η φιλοξενία στο μέρος αυτό με το αγιονέρι ήταν σίγουρη για τον φοβισμένο και ταλαιπωρημένο λαό.Η καταφυγή στον Ιερό αυτό τόπο άρχισε από την εισβολή των Γερμανών, οι οποίοι είχαν κάψει την Ραψίστα(Γόμφους) και βάδιζαν με τις ίδιες διαθέσεις για το χωριό μας την Μικρή Πουλιάνα.Όμως ο μακαρίτης ο Παπαναστάσης και άλλοι χωριανοί τότε, έξυπνα σκεφτόμενοι βγήκαν στην Ντύρα-Γιαννούλα(ποταμάκι , πόρος μεταξύ Γόμφων-Μουριάς) και έκαναν "καλή υποδοχή" και έτσι γλύτωσε το χωριό από το κάψιμο.Και σε άλλες περιπτώσεις ο μακαριστός Παπαναστάσης έδειξε ανδρεία ποιμαντικής φροντίδας.Ομολογούν πολλοί και με πολλά περιστατικά για την ποιμαντική παλληκαριά του Παπαναστάση και με τους Γερμανοιταλούς σε άλλες περιπτώσεις.
Εκείνες τις μέρες(κατοχή 1941-42) θυμάται ο μακαριστός Παπανικόλας(Γκαγκάτσιος) τον πήρε η γιαγιά του από τον Αγιάννη για νάρθουνε στο χωριό για να πάρουν πράγματα κι όταν περνούσαν τα Γερμανικά Στούκας σαν σιδερένια πουλιά στον ουρανό η γιαγιά του τον τράβηξε κάτω από τις λεύκες μέσα στο χαντάκι πίσω από το σπίτι του.Όταν φεύγοντας για τον Αη-Γιάννη βγήκανε από το χωριό στην περιφέρεια, ένα ελληνικό αεροπλάνο,η περίφημη Ντακότα,κόντεψε να πέσει τραυματισμένη.
δ.Άλλες τοποθεσίες:Στη Β.Δ άκρη της τοποθεσίας "Πουργιά" είναι οι μικρότερες τοποθεσίες "Μούτας" και "Τζιμουράς", που δεν γνωρίζουμε ακριβώς από που προέρχεται η ονομασία τους. όπως και στα Νότια του χωριού η περιφέρεια "Κάναλη", που χωρίζεται από τα χωράφια-Βακούφκα-
με το ποτομάκι που δεν αποκλείεται να ήταν κάποτε μικρό κανάλι νερού που εκεί που κατέληγε (και ενώνεται με το άλλο ποταμάκι που έρχεται από τους Γόμφους και τον άλλο Μύλο του Χρήστου Τριάντου) υπήρχε (άλλος) Μύλος και γιαυτό σώζεται η ονομασία Παλαιόμπλος-παλαιός Μύλος.αυτοί οι Μύλοι εξυπηρετούσαν τα χωριά Γόμφοι-Μπελέτσι-Μααυρομάτι-Γελάνθη-Λαζαρίνα.

ε.Από τα τοπονύμια στα επωνύμια των κατοίκων

Οι παλαιότερες οικογένειες-γράφει ο διδάσκαλος Μοιριώρηςστις σημειώσεις του-ήταν οι Χριστακαίοι που ήρθαν καταδιωκόμενοι μάλλον από τους Τούρκους από τα μέρη της Λαμίας,όπως διηγείται στον γυιό του Αθανάσιο-ο αείμνηστος Β. Τόλιας (Χριστάκος) και οι Γκαγκατσαίοι κατά τους γεροντότερους.Ένας Γραμματέας σημειώνει:(ίσως ο κ. Δ. Κόζιακας) ότι τα περισσότερα επωνύμια των κατοίκων έχουν την εξής καταγωγή τους:Μπελετσιώτης από το Μπελέτσι, Βαρμπομπίτης από το χωριό Βαρμπόμπι (Φήκη),Γουρζιώτης από το Γουρζί (Λυγαριά).Και αυτό γιατί , όταν έγιναν τα Δημοτολόγια , αυτοί που υποχρεώθηκαν να τα συντάξουν, μη γνωρίζοντας το πραγματικό επώνυμο, έδιναν το επώνυμο της καταγωγής τους ή και το παρατσούκλι.

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
Α.Ο αρραβώνας και ο γάμος στη Μουριά Τρικάλων στους παλαιότερους χρόνους

Τα ήθη και έθιμα του αρραβώνα αναφέρονται στα προηγούμενα χρόνια πριν το 1960 και ακόμα παλαιότερα.
Για να παντρευτούν μια κοπελιά κι ένας νέος, το λόγοκαι τη φροντίδα είχαν οι γονείς τους.Αυτοί αποφάσιζαν για το συνοικέσιο.Κάποιος συγγενής ή φίλος της οικογένειας έκαμε το προξενιό, ο λεγόμενος προξενητής.
Προξενητή έστελναν οι γονείς του αγοριού, ποτέ του κοριτσιού, γιατί θεωρούνταν υποτιμητικό για την οικογένεια του κοριτσιού.Οι γονείς των παιδιών με την μεσολάβηση του προξενητή κανόνιζαν τα πάντα και κυρίως την προίκα που έπρεπε να δώσουν οι γονείς της κοπέλας στον υποψήφιο γαμπρό.Αφού όλα κανονίζονταν, τότε ανακοίνωναν, ο καθένας από τους γονείς στους υποψήφιους για γάμο νέους-στα παιδιά τους-ότι αποφάσισαν να τους παντρέψουν και σε λίγες μέρες θα γίνει ο αρραβώνας, τα σεβάσματα, όπως τα έλεγαν, λόγω του μεγάλου σεβασμού προς τους νέους που αρραβωνιάζονταν.

1. Αρραβώνας

Ο αρραβώνας των νέων γινόταν στο σπίτι της νύφης.Εκεί πήγαιναν οι γονείς του γαμπρού,οι πλησιέστεροι συγγενείς της οικογένειας και ο προξενητής.Η υποδοχή των καλεσμένων γινόταν από τους γονείς της νύφης.
Στο μέσον του δωματίου, της κάμαρας τοποθετούνταν ένα τραπέζι ή τάβλα και πάνω τους δύο πιάτα, ανά ένα της νύφης και του γαμπρού, γιατί θεωρούνταν προσβολή να είναι και ο γαμπρός στο σπίτι της νύφης.Ο προξενητής ανακοίνωνε τα νέα και τη συμφωνία για την προίκα, ως μαρτυρία όλων τους.
Μετά έρχονταν η νύφη από το άλλο δωμάτιο κάπως ντροπαλή και με τα μάτια χαμηλωμένα, άρχιζε να χαιρετάει, φιλώντας τα χέρια τους, αρχίζοντας πρώτα από τον πεθερό της, κερνώντας ο καθένας τους τη νύφη κι ένα φιλοδώρημα , μεγάλο ή μικρό, το μεγαλύτερο ήταν πάντα του πεθερού.Στη συνέχεια άρχιζε το γλέντι με τραγούδια και χορό και κανονίζονταν ο χρόνος-ημερομηνία του γάμου.

Τραγούδι του αρραβώνα
Στο κίνημα κυρ γαμπρέ
καλά να πας, καλά να ρθεις
και να φέρεις κόρη από σειρά
και καλόν τρόπο.

Να ξέρει και το κέντημα
να ξέρει και τη ρόκα
να ξέρει και τον αργαλειό,
να μπαίναι να υφαίνει.

2. Γάμος

Φθάνοντας στην εβδομάδα που είχε καθορισθεί η ημερομηνία να γίνει ο γάμος, ολόκληρη εκείνη η εβδομάδα, ήταν αφιερωμένη στην προετοιμασία του γάμου και ήταν αρκετά κοπιαστική.
Γι' αυτό ο λαός μας λέει:"Όποιος δεν έφτιασε σπίτι και δεν πάντρεψε παιδί δεν ξέρει τίποτα"
Ο γάμος κανονικά άρχιζε την Δευτέρα αυτής της εβδομάδας.Οι γονείς των νεόνυμφων-οι συμπεθέροι-πήγαιναν την Δευτέρα στην πόλη και για μας η πόλη ήταν τα Τρίκαλα.Έκαναν τα ψώνια του γάμου και σε κάποιο ζαχαροπλαστείο κινούσαν το γάμο, δηλαδή ανακοίνωναν επίσημα την ημερομηνία του γάμου κι έστελναν καλέσματα-κουφέτα-στους συγγενείς των άλλων χωριών, να παρευρεθούν στο γάμο των παιδιών τους.
Την Τετάρτη, ο γαμπρός και η νύφη, καλούσαν τα μπρατίμια και τις μπρατίμισσες(βλάμηδες και βλάμισσες).Οι μπρατίμισσες του γαμπρού ανάπιαναν τα προζύμια για να ζυμώσουν την Πέμπτη τις κολούρες, ανά μία της νύφης και του νονού.Ζύμωναν πρώτα την κολούρα της νύφης, την οποία στόλιζαν με κεντήματα που είχαν σχέση με τον γάμο, όπως νεόνυμφους, νέες να σέρνουν το χορό κ.ά. και έπειτα του νονού.Την Πέμπτη το βράδυ τα μπρατίμια πήγαιναν την κολούρα στην νύφη και μετά την άλλη κολούρα καλούσαν τον νονό.
Την Παρασκευή το βράδυ τα μπρατίμια με μιά κανάτα(κόφφα,σβάνα) κρασί, γύριζαν το χωριό και καλούσαν κατά μαχαλάδες(γειτονιές) τους συγγενείς και φίλους στο γάμο.
ο καθένας καλεσμένος, έπρεπε να πιεί από την κανάτα λίγο κρασί, μιά καταπιά, θεωρούνταν ασέβεια και προσβολή για τους γονείς των νεόνυμφων όταν κάποιος δεν έπινε κρασί, γι'αυτό εκείνοι που δεν συμπαθούσαν τις οικογένειες των νιόπαντρων , δεν έπιναν κρασί.
ακόμη την ημέρα αυτή οι βλάμισσες στο σπίτι της νύφης άπλωναν την προίκα σε σχοινιά να την χαρούν οι καλεσμένοι και να την ασημώσουν με χρήματα, οι δε βλάμηδες συγκέντρωναν τάβλες ΄τραπέζια , κουτάλια, πηρούνια, σκεύη απαραίτητα για το τραπέζι και καζάνια για να βράσουν τα φαγητά.
Το Σάββατο έσφαζαν τα σφαχτά-τα πρόβατα-έβραζαν το κρέας και ετοίμαζαν το φαγητό, που ήταν κρέας βραστό με μπλιγούρι στα καζάνια-χαρακτηριστική είναι η φράση του λαού μας, για νέο ανύπαντρο:"άιντε πότε θα παντρευτείς, να φάμε κάνα χλιάρι μπλιγούρι" κι αρκετές μπουγάτσες ψωμιού που είχαν ζυμώσει οι βλάμισσες.Πιο παλιά το ψωμί το έφερναν οι συγγενείς του γαμπρού ή της νύφης.Από νωρίς το Σάββατο το βράδυ άρχιζαν να έρχονται στα σπίτια των νεόνυμφων οι προσκαλεσμένοι με τα δώρα στα χέρια τους, φορώντας οι μεν κοπελιές και οι νέες γυναίκες τα σαγιάδια και τα ντουμπλίνια στον κάτασπρο λαιμό τους, οι δε άντρες τα καινούρια τους κουστούμια.Όταν όλα ήταν έτοιμα, άρχιζε το γλέντι και οχορός με την συνοδεία κλαρίνου, βιολιού, φλάουτου και νταιρέ(ντέφι).Οι πιό γλεντζέδες σκορπύσαν το κέφι, τη χαρά και τη διασκέδαση σ'όλους τους καλεσμένους, και όσο η ώρα περνούσε τόσο και φούντωνε πιό πού το γλέντι, με σφυρίγματα και κάπου κάπου ρίχνοντας και καμιά ντουφεκιά, για το γούρι και το καλό του γάμου.
Γύρω στα μεσάνυχτα οι βλάμηδες ανακοίνωναν ότι θα μπεί ,θα στρωθεί το τραπέζι και τότε ο χορός σταματούσε και τα όργανα σώπαιναν για λίγο, για ν'ακουστούν και πάλι στο τραπέζι με το καθιερωμένο τούτο τραπεζιάτικο τραγούδι:

"Απόψε στο σπιτάκι μου
έχω χαρά μεγάλη.
Τον άγγελο μου φίλευα
και τον Χριστό κερνούσα,
και την Παναγιά
την σταυροπροσκυνούσα,

να μου χαρίσει τα κλειδιά
κλειδιά του Παραδείσου
να μπώ να σεργιανίσω.
Να δω τους πλούσιους πως περναν
και τους φτωχούς πως κλαίνε".

Μετά από το φαγοπότι και το κρασοπότι, συνεχιζόταν το γλέντι και ο χορός με τους πιό πολύ γλεντζέδες μέχρι το πρωί της Κυριακής.Το Σάββατο το πρωί οι βλάμηδες για δεύτερη φοράγύριζαν και πάλι το χωριό,καλώντας τώρα όλους τους συγχωριανούς τους, να έλθουν στο γάμο και να παρευρεθούν στα στέφανα.Έτσι συμμετείχε όλη η ενορία.
Οι βλάμηδες κατά το γιόμα(10.00 η ώρα περίπου), στόλιζαν ένα κάρρο και με συνοδεία μουσικών οργάνων,πήγαιναν στο σπίτι της νύφης και έπαιρναν την προίκα ,φορτώνοντάς την πάνω στο κάρρο, ένα-ένα είδος, για να την βλέπουν οι καλεσμένοι, σχολιάζοντας αναλόγως, κυρίως οι γυναίκες την ποιότητα και την ποσότητα της προίκας.
Πολλές φορές κατά το πάρσιμο της προίκας, συναντούσαν δυσκολίες οι βλάμηδες του γαμπρού, γιατί οι αντίστοιχοι βλάμηδες της νύφης, ήθελαν κάποιο φιλοδώρημα για να παραδώσουν το μπαούλο με τα προικιά της νύφης.
Οπότε με κάποια συμφωνία, δίνονταν η προίκα και μεταφέρονταν στο σπίτι του γαμπρού από τον κεντρικότερο δρόμο του χωριού.
Γινόταν το ξύρισμα του γαμπρού, από κουρέα του χωριού με συγκινητικά τραγούδια κάτω από τον χαμηλό μουσικό ήχο του κλαρίνου.Οι γύρω από τον γαμπρό καλεσμένοι, έριχναν στο ταψί που είχε στα γόνατά του ο γαμπρός, κέρματα, φιλοδώρημα του κουρέα.
Στη συνέχεια, γαμπρός και βλάμηδες, τραγουδώντας με την συνοδεία μουσικών οργάνων, πήγαιναν κι έπαιρναν το νονό από το σπίτι του, φέρνοντας μαζί του και τα δώρα που είχε να δώσει στο γαμπρό-κουμπαρούδα του.Επιστρέφοντας στο σπίτι του γαμπρού, γινόταν ιδαίετερη υποδοχή στο νονό από τους γονείς του γαμπρού, με κουλούρα και κρασί από την κόφφα, καθόταν σε ξεχωριστό τραπέζι μπροστά μπροστά, μαζί με τους γονείς και το γαμπρό.
Έμπαινε το Κυριακάτικο τραπέζι, για όλο το χωριό, ευχόμενοι στο γαμπρό "καλά στέφανα και να ζήσετε".Πάλι γλέντι και χορός ώσπου , αφού ήσν όλα έτοιμα, ξεκίναγαν για το σπίτι της νύφης.
Ο γαμπρός στολισμένος, φορώντας επίσημο κουστούμι, γραβάτα και δύο μεταξωτές κλωστές, κόκκινη και άσπρη σταυρωτή στο στήθος του, δείγμα αγνότητάς του, πάντοτε συνοδευόμενος από τον πατέρα του, το νονό του, τους βλάμηδες και τους καλεσμένους έφταναν στο σπίτι της νύφης για τα στέφανα.
Mπροστά πάει το φλάμπουρο, σύμβολο του γάμου, ένα είδος σε σχήμα σταυρού, στολισμένο με την
εικόνα του Αγίου Γεωργίου ή Αγίου Δημητρίου-κατά προτίμηση του γίου Γεωργίου, συμβολίζει το άνθος της νεότητας-με βαμβάκι και τα άκρα του σταυρού έφεραν καρφωμένο από ένα μήλο.Ακόμη
ο ένας από τους βλάμηδες που είχε θέση δεξιά του γαμπρού, έφερε στα χέρια τον καθρέπτη.Μεγάλο δώρο στη νύφη να καθρεπτίζεται ,να βλέπει την ομορφιά και τα κάλλη της.
Έξω από το σπίτι της νύφης,σταματά ο γαμπρός με όλο το συμπεθεριό και βγαίνει η νύφη στην αυλή, σέρνοντας πρώτη το χορό, μαζί με τ'αδέλφια της.
Ο γαμπρός κερνάει τη νύφη χρυσό νόμισμα, φλουρί ή λίρα, για να είναι χρυσή η έγγαμη ζωή τους.
Σε μια γωνιά, ανατολικά της κάμαρας , του σπιτιού της νύφης γίνονταν τα στέφανα των νεόνυμφων.αν τα στέφανα δεν γινόντουσαν στο σπίτι της νύφης, αλλά στην εκκλησία, τότε ξεκίναγαν από το σπίτι της νύφης για την εκκλησία, μπροστά ο γαμπρός, ο νονός, οι γονείς του, οι συγγενείς του και πίσω ακολουθούσε η νύφη με τους δικούς της και τους καλεσμένους της.Η νύφη πριν φύγει από το σπίτι της, χαιρετούσε τους γονείς της, τ'αδέλφια της κι έριχνε πίσω της ένα ποτήρι με κρασί και πετούσε πάνω από το σπίτι της ένα κόκκινο μήλο.Δείγμα αγάπης προς το πατρικό σπίτι και τους δικούς της.Η στιγμή ήταν συγκινητική μέχρι δακρύων.
Να κι ένα απόσπασμα από το τραγούδι του χωρισμού κόρης και γονιών της:
"Σ'αφήνω γειά πατέρα μου και σε γλυκειά μανούλα.
Τσούπρα μου, σύρε στο καλό, άχ να προκόψτε και τα δυο.
Ωρέ , τώρα που βγαίνω απ' την αυλή,
συγγενείς κι αδέρφια, δώστε μου την ευχή!
Αχ του Παραδείσου τα καλά να ποχτήσετε
[...]
Πέντε γιούςν'αποχτήσουν και στον πάτο θυγατέρα
και στον πάτο θυγατέρα, όμορφη σαν περιστέρα.

Μετά από τα στέφανα οι νεόνυμφοι, δέχονταν τις ευχές για την προκοπή τους με πρώτους τους νονούς, τους γονείς τους και στη συνέχεια όλων των καλεσμένων.Ο καθένας καλεσμένος παίρνοντας θέση απέναντι στους νεόνυμφους, τους έπιανε από τους ώμους, χοροπηδούσε τεις φορές, δίνοντάς τους την εξής χαρακτηριστική ευχή:
"Πέντε αγόρια και μια τσούπρα", για τρεις φορές.
Όλοι τους μετά από τα στέφανα, επέστρεφαν στο σπίτι του γαμπρού.Στην εξώπορτα του σπιτιού, όπου γίνονταν και η υποδοχή των νιόπαντρων από τους γονείς του γαμπρού, τοποθετούσαν μια σιδερόβεργα, την οποία έπρεπε να πατήσουν οι νεόνυμφοι στο πέρασμά τους μέσα στο σπίτι, για να είναι σιδερένια η ζωή τους, ως παντρεμένοι.
Η νύφη προσκυνούσε τρεις φορές στην είσοδο του σπιτιού, μπροστά στα πεθερικά της και ο πατέρας του γαμπρού, φιλούσε στο μέτωπο τη νύφη του και αυτή έριχνε στο δεξιό του ώμο, το μαντήλωμα, ένα πουκάμισο με κάλτσες , δείγμα σεβασμού στον πεθερό της και πατέρα του άντρα της.Η πεθερά με τη σειρά της, πρόσφερε στους νεόνυμφους από ένα κουταλάκι γλυκό για να είναι γλυκειά η ζωή τους στο νέο σπιτικό της νύφης, περνούσε στο λαιμό τους μια άσπρη πετσέτα με την οποία τους τραβούσε να περάσουν μέσα στο σπίτι.
Έβγαιναν και πάλι στην αυλή του σπιτιού τους ή και στην πλατεία του χωριού-μεσοχώρι-κι άρχιζε ο χορός.Χόρευε πρώτος ο νονός, ακολουθούσαν ο σύντεκνος-παρακούμπαρος, ήταν αυτός που άλλαζε τα δακτυλίδια- ο προξενητής, ο γαμπρός και τελευταία η νύφη με το τραγούδι "Περπατείς ανάρια αν'αρια σαν την πάπια στα λειβάδια".Η νύφη σ'ένα ολοκληρωμένο γύρο χορού, σταματούσε ,προσκυνούσε τρεις φορές και μαντήλωνε με δώρα τους νονούς, συγγενείς και αποκλειστικούς φόλους.
Όση ώρα χόρευε η νύφη, οι καλεσμένοι την ασήμωναν με χρήματα τα οποία περνούσαν τερις φορές
από το κεφάλι της, με την ευχή "να ζήσεις ,να γεράσεις και προκοπή να κάνεις".Τα μαντηλώματα οι καλεσμένοι ήταν υποχρεωμένοι να τα χορέψουν κρατώντας τα ξηλά με το δεξί χέρι για να τα βλέπουν οι καλεσμένοι και να κερνούν τους οργανοπαίχτες προς τιμή του χορευτή.Το γλέντι και ο χορός συνεχιζόταν μέχρι το ηλιοβασίλεμα.
Την όλη ιερή και παραδοσιακή αυτή μυσταγωγία ερχόταν και την έκλεινε το παρακάτω τραγούδι:
Εμείς τώρα θα φύγουμε
και το πουλί σας αφήνουμε
Να μη μας το μαλώσετε
Σαν γλάστρα από βασιλικό
να μας το καμαρώσετε
Και μη μας το καταφρονέσετε
γιατί την έχει η μανούλα της μοναχή.
(Υστερόγραφη σημείωση για τη νύφη)
Αν η νύφη , ήταν από άλλο χωριό, τότε υπήρχαν και σκαριάτες(καβαλάρηδες), με μια κανάτα η σβάνα κρασί στα χέρια τους.Σκοπός τους ήταν , να τρέξει με τ'άλογό του κάποιος απ''ολους τους
πρώτος, για να μεταφέρει στο σπίτι της νύφης ,το μήνυμα ότι έρχεται ο γαμπρός με όλο το συμπεθεριό καιβρίσκονται πολύ κοντά στο χωριό της.
Αφού τον κερνούσε η νύφη, επέστρεφε πίσω και συναντώντας το κάρρο με τον γαμπρό, έσπαζε την κανάτα ΄τη σβάνα στον τροχό του κάρρου,δείγμα ένωσης της χαράς των δυο νεόνυμφων και της συγγένειας που δημιουργείται μεταξύ των δύο οικογενειών με το γάμο των παιδιών τους.

Γυρίσματα της νύφης(πεστρόφια)

Οι γονείς της νύφης, αφού περνούσε μια εβδομάδα από την Κυριακή του γάμου, καλούσαν τα νιόγαμπρα-γαμπρό και νύφη-στο σπίτι τους για φίλευμα(τραπέζι), μέρα Κυριακή.
Από το Σάββατο το βράδυ οι νεόνυμφοι πήγαιναν στο σπίτι των γονιών της νύφης.Το βράδυ που έπεφταν για ύπνο γαμπρός και νύφη, ανάμεσά τους έβαζαν να κοιμηθεί ένα αγόρι πρωτότοκο, με την ευχή να τεκνοποιήσουν κι αυτοί ως νιόπαντρο ζευγάρι και να είναι το πρώτο τους παιδί αγόρι.
Στις 15 μέρες από το γάμο πήγαιναν στην εκκλησία γαμπρός και νύφη.Μαζί τους η πεθερά και οι πλησιέστεροι συγγενείς της οικογένειας, για να πάρουν οι νεόνυμφοι την ευχή του παπά, ασπάζοντας πρώτα την εικόνα της Παναγίας και μετά των άλλων Αγίων.
Με το τέλος της Θείας Λειτουργίας, στο παραδοσιακό και ευρύχωρο χαγιάτι της εκκλησίας των Τιμίων Ταξιαρχών, δεχόταν οι νεόνυμφοι τις ευχές των εκκλησιαζομένων, να ζήσουν, να είναι στεριωμένοι, ευτυχείς, προκομένοι και με πολλούς καλούς απογόνους.

3. Βαπτίσια

Μετά από την γέννηση του παιδιού και σε χρονικό διάστημα 2-5 μηνών έπρεπε να γίνει η βάπτιση του νεογέννητου παιδιού.Ειδοποιούνταν ο νονός, δηλαδή ο κουμπάρος που στεφάνωσε τους γονείς του, να βαπτίσει το παιδί.Ο νονός είχε την υποχρέωση να ντύσει το βαπτιστήρι με μια ολοκληρωμένη πλήρη φορεσιά και παπούτσια-φουσκούλες όπως τα λέγανε.Η βάπτιση γινόταν πάντα ημέρα Κυριακή.Ο νονός δεν άλλαζε, ήταν ο ίδιος για όλα τα παιδιά του ζευγαριού.
Ο νονός έπαιρνε στην αγκαλιά του το νεογέννητο και μαζί με τους παπούδες και άλλους συγγενείς έφερναν το παιδί στην εκκλησία για την βάπτιση.Οι γονείς του παιδιού δεν παρευρίσκονταν στην εκκλησία κατά το βάπτισμα γιατί απαγορεύονταν.Στην εκκλησία ήταν συγκεντρωμένα πολλά παιδιά του χωριού, που θ'ανακοίνωναν το όνομα του παιδιού στους γονείς του και κυρίως στη μάνα του, τρέχοντας από την εκκλησία στο σπίτι.Στο παιδί που πρώτα θα έφερνε το όνομα του παιδιού στη μάνα δίνονταν και μεγαλύτερο ποσό χρημάτων, ως φιλοδώρημα.Το φιλοδώρημα συνοδευόταν και με μπιμπίλια(στραγάλια).